Niestosowanie się do zakazu prowadzenia pojazdów
Zgodnie z art. 244 k.k. – Kto nie stosuje się do orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Niezastosowanie się do orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów jest przestępstwem formalnym, można je popełnić tylko umyślnie i należy do przestępstw przeciwko wymiarowi sprawiedliwości. Sprawca popełnia zatem występek, jeśli niestosuje się do orzeczonego wcześniej prawomocnego zakazu prowadzenia pojazdów – tj. zakazu obowiązującego w dacie czynu.
Sprawcy występku z art. 244 k.k. często bagatelizują konsekwencje jakie wiążą się z niestosowaniem się do orzeczonego przez Sąd zakazu prowadzenia pojazdów. Tymczasem linia orzecznicza kreuje coraz surowsze wyroki za to przestępstwo.
Złamanie sądowego zakazu prowadzenia pojazdów – Konsekwencje jazdy na zakazie
Przewidziana kara pozbawienia wolności wymiarze od 3 miesięcy do lat 5 nie jest jedyną sankcją dla sprawcy. Dodatkowo Sąd orzeknie w wyroku kolejny zakaz prowadzenia pojazdów oraz świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.
Zgodnie z treścią art. 42 §1a k.k. – Sąd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie skazania za przestępstwo określone w art. 244 k.k., jeżeli czyn sprawcy polegał na niezastosowaniu się do zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Zakaz prowadzenia pojazdów jest zatem obligatoryjny i Sąd wymierzy go w granicach od 1 roku do lat 15.
Dodatkowo od 01 stycznia 2023 r. w skutek nowelizacji kodeksu karnego Sąd ma obowiązek orzec świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w kwocie od 5.000,00 złotych do 60.000,00 złotych.
Stanowi o tym art. 43a §2 k.k. – W razie skazania sprawcy za przestępstwo określone w art. 164 §1, art. 165 §1, art. 165a §1 lub 2, art. 171 §1, 2 lub 3, art. 174 §1, art. 178a §1, art. 178b, art. 179, art. 180, art. 200a §1 lub 2, art. 200b, art. 202 §4b lub 4c, art. 244, art. 255a §1 lub 2, art. 258 §1, art. 263 §2 sąd orzeka świadczenie pieniężne wymienione w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości co najmniej 5000 złotych, do wysokości określonej w §1.
Dodatkowo, gdy Sąd obciąży oskarżonego kosztami sądowymi oraz opłatą, to konsekwencje skazania za niestosowanie się do orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mogą być bardzo dotkliwe w sferze materialnej.
Prawomocność zakazu – kiedy popełnia się występek z art. 244 k.k.
Badając okoliczności występku z art. 244 k.k. należy skupić się na kwestii – czy faktycznie doszło do niezastosowania się do uprzednio prawomocnie orzeczonego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych. Prawomocność uprzednio orzeczonego zakazu odgrywa kluczową rolę przy analizie czy doszło do wypełnienia znamion z art. 244 k.k. Wyrok jest prawomocny jeśli nie złożono od niego w terminie apelacji lub Sąd II instancji rozpoznał już apelację. Bowiem w przypadku, w którym kierujący prowadzi pojazd jedynie po zatrzymaniu prawa jazdy (a przed uprawomocnieniem się wyroku, w którym Sąd orzekł zakaz) popełnia on jedynie wykroczenie z art. 94 §1 kodeksu wykroczeń:
Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 złotych.
Nawet przy popełnieniu wykroczenia z art. 94 §1 k.w. sprawcy grozi orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów ale jedynie w wymiarze od 6 miesięcy do lat 3. Należy również pamiętać, że okres zatrzymania prawa jazdy zalicza się na poczet później orzeczonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.
Czy można skrócić zakaz prowadzenia pojazdów?
Klienci bardzo często pytają mnie czy można skrócić orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów. Odpowiedź na to pytanie zależy przede wszystkim od podstawy orzeczenia zakazu – tj. za jakie przestępstwo czy też wykroczenie zakaz ten został orzeczony. Możemy zatem wyróżnić następujące sytuacje:
- Zakaz prowadzenia pojazdów orzeczony został w związku z prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości – w takim przypadku nie istnieje możliwość formalnego skrócenia obowiązywania zakazu ale po połowie wykonywania środka karnego można wnioskować do Sądu o dalsze wykonywanie tego środka karnego przy użyciu pojazdów nieposiadających blokady alkoholowej. Mówiąc prostszym językiem można wnioskować o możliwość kierowania pojazdami, które mają zamontowaną blokadę alkoholową1.
- Zakaz prowadzenia pojazdów orzeczony został w związku z prowadzeniem pojazdu pod wpływem środków odurzających – w takim przypadku nie ma możliwości skrócenia zakazu prowadzenia pojazdów ani też zmiany środka karnego (nie istnieje analogiczna instytucja do blokady alkoholowej). Środki odurzające (w tym narkotyki) stanowią zatem sytuację bez wyjścia w zakresie szybszej możliwości powrotu do kierowania pojazdami.
- Zakaz prowadzenia pojazdów orzeczony został w związku z innymi niż wymienionymi wyżej sytuacjami – np. przy spowodowaniu wypadku komunikacyjnego z art. 177 §1 k.k. – istnieje możliwość uznania zakazu za wykonany tj.Sąd może po upływie połowy okresu, na który orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów uznać go za wykonany, jeżeli skazany przestrzegał porządku prawnego, a środek karny był w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez rok1. (art. 84 §1 k.k.)
Dowiedz się więcej:
Złamanie sądowego zakazu prowadzenia pojazdów – Podsumowanie
Obecnie zauważalna jest tendencja do coraz surowszego karania sprawców przestępstw niestosowania się do orzeczonego wyrokiem Sądu zakazu prowadzenia pojazdów. Możemy również spodziewać się dalszego zaostrzania prawa w tym kierunku, gdyż szeroko rozumiane przestępstwa drogowe w sposób zrozumiały spotykają się z niezwykle negatywnym odbiorem społecznym. Wielokrotnie spotykałem się z sytuacjami, w których osoba posiadająca aktywny zakaz prowadzenia pojazdów wpadała w tak zwaną pętle zakazów – popełniając w stosunkowo krótkim czasie kilka razy występek z art. 244 k.k. Skorzystanie z pomocy profesjonalisty może umożliwić racjonalną obronę oraz doprowadzić do szybszego odzyskania uprawnień do kierowania pojazdami.
Bibliografia:
