Prowadzenie samochodu bez uprawnień
Prowadzenie pojazdu bez posiadanych uprawnień jest w języku potocznym bardzo szerokim pojęciem. Przenosząc to jednak na grunt przepisów prawa mamy na myśli wykroczenie z artykułu 94 kodeksu wykroczeń. W celu usystematyzowania tematyki należy odróżnić:
- prowadzenie pojazdu – gdy kierujący nie posiadał uprawnień do prowadzenia pojazdami (gdyż nie zdał egzaminu na prawo jazdy lub utracił uprawnienia do kierowania pojazdami ale nie obowiązuje go już zakaz prowadzenia pojazdów ani decyzja o cofnięciu uprawnień do prowadzenia pojazdami) – mówimy wtedy o wykroczeniu z art. 94 §1 k.w.
- prowadzenie pojazdu w trakcie trwania środka karnego orzeczonego przez Sąd – tj. zakazu prowadzenia pojazdów – mówimy wtedy o przestępstwie z art. 244 k.k.
- prowadzenie pojazdu po decyzji administracyjnej wydanej przez starostę o cofnięciu uprawnień do kierowania pojazdami (w czasie jej obowiązywania) – mówimy wtedy o przestępstwie z art. 180a k.k.
Jak wspomniano w mowie potocznej wszystkie z ww. sytuacje nazywane są zbiorczo jednym hasłem, zaś konsekwencje prawnokarne mogą okazać się diametralnie inne. Prowadzenie bez uprawnień nie powinno być też utożsamiane z fizycznego brakiem dokumentu. W przedmiotowym artykule zajmiemy się tematyką związaną z art. 94 §1 kodeksu wykroczeń – czyli prowadzeniem pojazdu uprawnień do kierowania pojazdami.
Wykroczenie z art. 94 k.w. – konsekwencje jazdy bez posiadania uprawnień
Wykroczenie z art. 94 k.w. jest jednym z wykroczeń przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji.
Zgodnie z art. 94 §1 i 3 k.w.
§1. Kto na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd mechaniczny, nie mając do tego uprawnienia, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny nie niższej niż 1500 złotych.
§3. W razie popełnienia wykroczenia, o którym mowa w §1, orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów.
Sankcja karna w postaci aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny (nie niższej niż 1.500,00 złotych i nie wyższej niż 30.000,00 złotych) nie stanowi jedynej dolegliwości dla sprawcy wykroczenia. Dodatkowo Sąd orzeka (obligatoryjnie) zakaz prowadzenia pojazdów w wymiarze od 6 miesięcy do lat 3. Takiej samej karze podlega również kierujący pojazdem, który w strefie zamieszkania lub strefie ruchu prowadzi pojazd, który nie został dopuszczony do ruchu (art. 94 §2 k.w.).
Prowadzenie pojazdu, gdy nie posiada się do tego uprawnień
Jak wspomniano przepis art. 94 §1 k.w. sankcjonuje prowadzenie pojazdu, gdy nie ma się do tego uprawnień. Zwrot ten dotyczy sytuacji, gdy kierujący nie wyrobił uprawnień (nie zdał egzaminu), utracił uprawnienia na skutek decyzji o cofnięciu uprawnień do prowadzenia pojazdami (a termin na jaki została wydana decyzja już nie obowiązuje) lub uprawnienia te zostały zawieszone. Nawet prowadzenie pojazdu po upływie terminu ważności na jaki zostało wydane prawo jazdy skutkuje odpowiedzialnością z art. 94 §1 k.w.
Brak blankietu prawa jazdy przy kontroli drogowej
Należy pamiętać, że od 05 grudnia 2020 r. nie ma już obowiązku posiadania przy sobie fizycznego dokumentu prawa jazdy, potwierdzenia polisy OC czy też dowodu rejestracyjnego. Podczas kontroli Policja sprawdzi nasze dane oraz dane pojazdu i polisy w Centralnej Ewidencji Kierowców. Kierowca nie zostanie zatem ukarany za brak posiadania przy sobie fizycznego dokumentu. Warto jednak wskazać, że omawiany brak obowiązku posiadania przy sobie blankietu prawa jazdy dotyczy tylko dokumentów wydanych w Polsce. W przypadku kierowców, którzy posiadają zagraniczne prawo jazdy konieczne jest posiadanie tego dokumentu przy sobie.
Kolizja – a brak uprawnień do kierowania pojazdami
Spowodowanie kolizji przez sprawcę, który nie posiada uprawnień do kierowania pojazdami będzie wiązać się również dla sprawcy z konsekwencjami finansowymi związanymi z obowiązkiem naprawienia szkody. Pomimo faktu, iż pojazd kierowany przez osobę nieposiadającej uprawnień do kierowania pojazdami będzie mieć polisę OC – to kierujący poniesie konsekwencje finansowe. Ubezpieczyciel wypłaci poszkodowanemu roszczenia odszkodowawcze, zaś następnie zwróci się z roszczeniem regresowym do sprawcy kolizji/wypadku. W przypadku polisy AC ubezpieczyciel prawdopodobnie odmówi wypłaty środków, jeśli poweźmie wiedzę, iż szkodę wyrządziła osoba nieposiadająca uprawnień do kierowania pojazdami.
art. 94 kodeksu wykroczeń – podsumowanie
Prowadzenie pojazdów bez posiadanych uprawnień pomimo faktu, iż stanowi jedynie wykroczenie a nie przestępstwo wiąże się z poważnymi konsekwencjami. Wykroczenie to może skutkować karą aresztu, ograniczenia wolności lub grzywny, która może wynieść nawet 30.000,00 złotych (art. 24 §1a k.w.). Dodatkowo kierowcy zostanie wymierzony środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do lat 3. Również konsekwencje finansowe spowodowania kolizji/wypadku będą dotkliwie odczuwalne dla sprawy. W przypadku wątpliwości w zakresie posiadanych uprawień można sprawdzić status posiadanych uprawnień do kierowania pojazdami bezpłatnie na stronie:
