Rozwody w Polsce – jakie są najważniejsze aspekty prawne?

Każdego roku w Polsce orzekanych jest ponad 60.000 rozwodów. Statystyki wskazują, że najwyższy współczynnik pozwów rozwodowych występuje wśród małżeństw mieszkających w miastach, będących w związku małżeńskim od 5 do 9 lat. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego przyczyną aż 52% rozwodów jest niezgodność charakterów małżonków.

Rozwody w Polsce – jakie są najważniejsze aspekty prawne?

Rozwody w Polsce – podstawy?

Orzeczenie rozwodu możliwe jest tylko w przypadku zaistnienia przesłanek określonych w ustawie Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Dwiema podstawowymi przesłankami, bez których stwierdzenia Sąd nie może orzec rozwodu są:

  • trwały rozkład pożycia małżeńskiego

Oraz

  • zupełny rozkład pożycia małżeńskiego

Mowa tu zatem o rozkładzie (zupełnym i trwałym) pożycia małżeńskiego sferze:

  • duchowej (zanik uczucia miłości do małżonka)
  • fizycznej (zanik pożycia fizycznego)
  • gospodarczej (prowadzenie oddzielnych gospodarstw domowych)

Przy czym w zakresie zaniku więzi gospodarczej Sąd podchodzi do niej z dużą dozą zrozumienia dla małżonków, którzy często z racji ekonomicznych pomimo trwającej sprawy rozwodowej zamieszkują wspólnie (jednak faktycznie każdy z małżonków zarządza swoimi finansami indywidualnie). Sąd zbada zatem czy okoliczności sprawy wykazują możliwość powrotu małżonków do wspólnego pożycia, czy też nie ma takiej szansy.

Czy Sąd może odmówić rozwodu?

Istnieją przypadki, w których zaistnienie trwałego i zupełnego rozkładu pożycia nie spowoduje orzeczenia rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Zgodnie z art. Art.  56 §2 i 3 KRiO

§2 Jednakże mimo zupełnego i trwałego rozkładu pożycia rozwód nie jest dopuszczalny, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków albo jeżeli z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

§3Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.

Sąd w każdym przypadku musi zatem brać pod uwagę dobro małoletnich dzieci małżonków, badać czy rozwód nie jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, a także uwzględnić czy w danej sprawie rozwodu nie żąda małżonek wyłącznie winny.

W praktyce sytuacje, o których mowa w art. 56 §2 i 3 KRiO są niezwykle rzadkie. Istnieją orzeczenia, w których Sąd opierając się o przepis art. 56 §2 KRiO oddalał powództwo o rozwód argumentując to np. istotnym pogorszeniem warunków życia małoletnich dzieci lub nieuleczalną chorobą małżonka, który wymaga pomocy, a orzeczenie rozwodu stanowiłoby dla niego oczywistą krzywdę.

Do jakiego sądu złożyć pozew o rozwód?

Sprawę o rozwód należy złożyć do Sądu Okręgowego w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Zgodnie z treścią art. 41 kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.):


Art.  41 k.p.c.  [Właściwość w sprawach małżeńskich]

Powództwo ze stosunku małżeństwa wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie masąd miejsca zamieszkania powoda.

Zatem jeśli np. małżonkowie są mieszkańcami Koszalina pozew o rozwód należy złożyć do  Sądu Okręgowego w Koszalinie I Wydział Cywilny – Sekcja Spraw Rodzinnych (adres: ul. Waryńskiego 7, 75-541 Koszalin).

Pozew należy złożyć oczywiście z odpisem (dodatkowym egzemplarzem) dla Strony przeciwnej. Pozew taki możemy wysłać pocztą (zalecana jest wtedy przesyłka listem poleconym) lub złożyć fizycznie pozew bezpośrednio na biurze podawczym Sądu.

Rozwody a koszty – ile trzeba zapłacić za proces?

Pozew o rozwód podlega opłacie sądowej w kwocie 600,00 złotych. Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – Opłatę stałą w kwocie 600,00 złotych pobiera się od pozwu o rozwód.

Wskazaną opłatę można uiścić na dwa sposoby tj. przelewem na rachunek bankowy Sądu (przy czym każdy Sąd okręgowy posiada na swojej stronie internetowej numer rachunku, na który należy uregulować opłatę), jak również opłatę można uregulować znakiem opłaty sądowej, którzy następnie nakleić na pierwszą stronę pozwu. Znak opłaty sądowej możemy kupić w sądzie (w kasie sądu lub automacie sprzedającym znaki opłat). W przypadku opłacania pozwu przelewem na rachunek bankowy Sądu warto pamiętać o odpowiednim tytule wpłaty tj. wskazaniu w tytule wpłaty Stron postępowania (imion i nazwisk małżonków) oraz dopisku tytułem „wpis sądowy w sprawie o rozwód”. Takie oznaczenie pozwoli zakwalifikować daną opłatę do sprawy.

Istnieje również możliwość wnioskowania o zwolnienie przez Sąd od ponoszenia opłaty w całości lub części – przy czym należy taki wniosek również zawrzeć w pozwie wraz z należytą argumentacją oraz dołączyć urzędowy formularz o stanie rodzinnym majątku dochodach i źródłach utrzymania.

Rozwody – jakie elementy powinien zawierać pozew?

Pozew o rozwód powinien zawierać żądanie rozwiązania małżeństwa przez rozwód – przy czym należy wskazać, czy żądamy rozwodu:

  • bez orzeczenia o winie
  • z orzeczeniem o winie

Jeśli strony posiadają małoletnie dzieci to w pozwie o rozwód również należy sformułować żądanie o rozstrzygnięcie przez sąd:

  • ustalenia miejsca pobytu małoletnich dzieci (przy którym z rodziców)
  • władzy rodzicielskiej
  • kontaktów (na zgodny wniosek Stron można żądać zaniechania orzeczenia o kontaktach)
  • alimentów na małoletnie dziecko (wraz ze wskazaniem wysokości alimentów)

Ponadto w pozwie o rozwód w zależności od indywidualnej sytuacji można formułować wnioski dodatkowe m. in. o:

  • zasądzenie alimentów na rzecz drugiego małżonka
  • o rozstrzygnięcie w zakresie sposobu korzystania z nieruchomości przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania przez małżonków

Istnieje również przepis art. 58 §3 KRiO  – Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.

Należy jednak wskazać, iż podział majątku w ramach postępowania rozwodowego zdarza się niezwykle rzadko, a sprawy o podział majątku należą do właściwości Sądów Rejonowych.

Zobacz więcej:

Rozwody – jakie dokumenty są potrzebne do złożenia pozwu?

Do najważniejszych dokumentów jakie należy przedłożyć wraz z pozwem o rozwód zaliczamy:

  • odpis skrócony aktu małżeństwa,
  • odpisy skrócone aktów urodzenia dzieci (w przypadku posiadania małoletnich dzieci)
  • umowa o rozdzielności majątkowej (jeśli była zawierana);
  • zaświadczenie o dochodach / PIT w przypadku własnej działalności gospodarczej
  • dokumenty wykazujące koszty utrzymania małoletnich dzieci
  • dowód uiszczenia opłaty od pozwu w kwocie 600,00 złotych

Oczywiście do każdej sprawy należy podchodzić indywidualnie, tak więc nie da się wskazać pełnego katalogu dokumentów jakie powinny być dołączone do pozwu, gdyż zależy to od żądania pozwu i konkretnej sytuacji. Profesjonalny pełnomocnik w osobie adwokata lub radcy prawnego po zapoznaniu się sytuacją Klienta, pomoże wskazać w  danej sprawie jakie dokumenty należy jeszcze załączyć (np. w przypadku woli wykazywania winy drugiego z małżonków).

Pozew rozwodowy – modyfikacja stanowiska?

Należy pamiętać, że w sprawie o rozwód istnieje możliwość modyfikacji stanowiska w zakresie wszystkich żądań tj. orzeczenia o winie, ustalenia miejsca pobytu małoletnich dzieci, wykonywania władzy rodzicielskiej, uregulowania kontaktów z dziećmi czy też wysokości alimentów. W każdym przypadku należy jednak odpowiednio uargumentować zmianę swojego stanowiska przed Sądem.

Porozumienie rodzicielskie w rozwodach – czy warto je zawierać?

Jednym z możliwych załączników do pozwu o rozwód jest porozumienie rodzicielskie, zwane inaczej planem wychowawczym. W kontekście rozwodów porozumienie rodzicielskie jest swego rodzaju umową pomiędzy rodzicami dziecka i reguluje aspekty takie jak władza rodzicielska, alimenty czy kontakty. W sprawach rozwodowych porozumienie rodzicielskie jest więc dokumentem, który w możliwie kompleksowy sposób określa sposób funkcjonowania dziecka po rozstaniu rodziców.

Zawarcie porozumienia rodzicielskiego w rozwodach jest oczywiście dobrowolne, więc nie zawsze możliwe – szczególnie gdy spór między małżonkami eskaluje. W swojej praktyce zawsze staram się zachęcać Klientów do próby zawarcia porozumienia rodzicielskiego, zwłaszcza w sprawach rozwodowych. Dokument taki pozwala przejść postępowanie rozwodowe szybciej, a przede wszystkim minimalizuje zakres spornych kwestii w sprawie. W przypadku zawarcia porozumienia rodzicielskiego oraz zgodnego żądania małżonków w zakresie orzeczenia rozwodu bez orzekania o winie, możliwe jest zakończenie sprawy już na pierwszym terminie rozprawy.

Kancelaria adwokacka w Koszalinie

Jeśli szukasz profesjonalnej pomocy w sprawach rozwodowych, zapraszamy do Kancelarii Adwokackiej w Koszalinie. Adwokat Wojciech Janus specjalizuje się w kompleksowym prowadzeniu spraw rozwodowych, oferując wsparcie na każdym etapie postępowania. Dzięki doświadczeniu i indywidualnemu podejściu do każdego Klienta, pomaga w rozwiązywaniu nawet najbardziej skomplikowanych kwestii, takich jak podział majątku, alimenty, władza rodzicielska czy kontakty z dziećmi.

Rozwody w Koszalinie – podsumowanie

Podsumowując, rozwody to skomplikowane i emocjonalne sprawy, które wymagają profesjonalnego podejścia. W przypadku rozwodów w Koszalinie warto skorzystać z pomocy doświadczonej Kancelarii adwokackiej, która specjalizuje się w rozwodach. Adwokat lub radca prawny pomoże Ci przejść przez ten trudny proces, wytłumaczy najważniejsze aspekty prawne związane z rozwodami oraz zadba o interesy swojego Mocodawcy. Dzięki wsparciu Kancelarii adwokackiej w Koszalinie możesz mieć pewność, że Twoja sprawa zostanie przeprowadzona sprawnie i z poszanowaniem Twoich praw.

Podziel się:

Publikacje i materiały zamieszczone na niniejszej stronie są nieodpłatne. Treści mają charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny, zaś zamieszczone informację nie stanowią porady prawnej, ani wykładni prawa. Informacje zamieszone mają charakter ogólny i nie budują stosunku klient – adwokat. Autor bloga nie odpowiada za szkody związane z zastosowaniem lub brakiem zastosowania informacji zamieszczonych na stronie. Treści stanowią jedynie prywatny pogląd autora (ze stanem prawnym na dzień publikacji). Ponadto autor bloga i administrator strony nie odpowiadają za treść komentarzy pozostawionych na blogu przez osoby trzecie.

Dowiedz się więcej na temat:

Prawo cywilne
Link został skopiowany