
Uniknięcie zasadniczej służby wojskowej czyli służba zastępcza
Ustawa o obronie ojczyzny z dnia 11 marca 2022 r. zastąpiła ustawę z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Gdy zagrożona jest obronność kraju każda osoba, która podlega kwalifikacji wojskowej może zostać powołana do odbycia zasadniczej służby wojskowej. W przypadkach ogłoszenia mobilizacji oraz w czasie wojny nawet osoby poniżej 18 roku życia mogą być objęte rejestracją. Obowiązek obrony kraju może być realizowany nie tylko poprzez pełnienie faktycznej zasadniczej służby wojskowej. W określonych sytuacjach możliwe jest wykonywanie innych świadczeń na rzecz obronności kraju np. ochrony zdrowia, pomocy społecznej, czy też ochrony przeciwpożarowej – w ramach służby zastępczej.
Służba zastępcza – kto może ubiegać się o przeznaczenie do służby zastępczej?
Kwestie związane z możliwością odbycia służby zastępczej uregulowane zostały w przepisach 571 i 572 ustawy o obronie ojczyzny. Służba zastępcza jest rozwiązaniem dla osób, którym przekonania religijne lub wyznawane zasady moralne nie pozwalają na odbywanie zasadniczej służby wojskowej. W sytuacji takiej można złożyć pisemny wniosek do właściwej komisji wojewódzkiej za pośrednictwem szefa wojskowego centrum rekrutacji. Za termin ostateczny na złożenie wniosku rozumie się najpóźniej dzień doręczenia karty powołania do odbycia obowiązkowej służby wojskowej. Wniosek taki musi być należycie uargumentowany.
Pełną procedurę definiują przepisy:
Art. 571 Ustawy o obronie ojczyzny
1. Osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej, która została przeznaczona do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej, może złożyć wniosek o przeznaczenie jej do służby zastępczej w podmiocie.
2. Wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie zawiera:
1) imię i nazwisko osoby;
2) numer PESEL osoby;
3) oświadczenie o wyznawanych przekonaniach religijnych;
4) wskazanie w wyznawanej doktrynie religijnej podstawy wyłączającej możliwość odbywania służby wojskowej oraz wykazanie rzeczywistych związków z wyznawaną doktryną religijną lub wskazanie wyznawanych zasad moralnych, które pozostają w sprzeczności z obowiązkami żołnierza odbywającego służbę wojskową.
3. Osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej, która złożyła wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie, do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia tego wniosku nie może być powołana do służby wojskowej.
4. Osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej, której wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie został rozstrzygnięty negatywnie ostatecznym orzeczeniem, może wystąpić z kolejnym wnioskiem w tej sprawie nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia, chyba że upłynął już termin określony w karcie powołania do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej. Wniosek skierowany do komisji wojewódzkiej przed upływem tego terminu nie podlega rozpoznaniu.
5. W przypadku gdy wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie został rozstrzygnięty negatywnie ostatecznym orzeczeniem, a termin określony w karcie powołania już upłynął, osoba, której sprawa dotyczy, ma obowiązek stawienia się w miejscu określonym w karcie powołania w czasie 24 godzin od momentu otrzymania ostatecznego orzeczenia.
Wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej – gdzie i kiedy złożyć wniosek
Art. 572 Ustawy o obronie ojczyzny
1. Wniosek o przeznaczenie do służby zastępczej w podmiocie osoba podlegająca kwalifikacji wojskowej składa na piśmie do właściwej komisji wojewódzkiej, za pośrednictwem szefa wojskowego centrum rekrutacji, najpóźniej w dniu doręczenia jej karty powołania do odbycia obowiązkowej zasadniczej służby wojskowej.
2. Szef wojskowego centrum rekrutacji przesyła wniosek, o którym mowa w ust. 1, komisji wojewódzkiej w terminie 3 dni od dnia jego złożenia przez osobę podlegającą kwalifikacji wojskowej.
3. Komisja wojewódzka wydaje orzeczenie w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem art. 575 ust. 2.
Podsumowanie
Na gruncie obowiązujących przepisów prawa istnieje możliwość uniknięcia wykonywania zasadniczej służby wojskowej i wykonywanie służby zastępczej. Warte podkreślenia jest, iż do czasu ostatecznego rozpoznania wniosku obywatel nie zostanie skutecznie powołany do zasadniczej służby wojskiej. Komisja rozstrzyga wniosek w terminie 30 dni od jego złożenia. W przypadku negatywnego rozpoznania wniosku może wystąpić z kolejnym wnioskiem w tej sprawie nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tego orzeczenia.
Kancelaria świadczy pomoc w zakresie przygotowywania wniosków o przeznaczenie do zastępczej służby wojskowej. W celu umówienia konsultacji prosimy kontaktować się pod numerem telefonu 603-512-311.