Zwrot poniesionych kosztów oskarżyciela posiłkowego – wprowadzenie
Oskarżyciel posiłkowy jako strona postępowania karnego na etapie sądowym może złożyć wniosek o zwrot poniesionych wydatków. O tym jakie czynności powinien podjąć pokrzywdzony aby stać się oskarżycielem posiłkowym pisałem w artykule „Oskarżyciel posiłkowy – czy warto zostać oskarżycielem posiłkowym?”.
O zwrocie poniesionych przez oskarżyciela posiłkowego wydatków możemy mówić oczywiście w sytuacji, gdy oskarżony został skazany lub został wydany wobec niego wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne. Wynik rozpoznania sprawy jest bowiem kluczowy z punktu widzenia zasad ponoszenia kosztów przez stronę postępowania.
Koszty oskarżyciela posiłkowego – wniosek
Wniosek o zwrot poniesionych przez oskarżyciela posiłkowego wydatków można złożyć pisemnie do Sądu lub ustnie do protokołu. Zgodnie z art.627 k.p.k.
Od skazanego w sprawach z oskarżenia publicznego sąd zasądza koszty sądowe na rzecz Skarbu Państwa oraz wydatki na rzecz oskarżyciela posiłkowego.
Mówiąc o wydatkach, które mają zostać zasądzone na rzecz oskarżyciele posiłkowego należy mieć na myśli wydatki uzasadnione i rzeczywiście przez niego poniesione. Nie ma katalogu zamkniętego tych wydatków natomiast najczęściej zalicza się do nich poniesione koszty:
- ustanowienia pełnomocnika (jednego pełnomocnika);
- przejazdu oskarżyciela posiłkowego do Sądu;
- noclegu oskarżyciela posiłkowego (jeżeli jest to uzasadnione odległością pomiędzy miejscem zamieszkania oskarżyciela posiłkowego a Sądem);
- równowartość utraconego przez oskarżyciela posiłkowego zarobku.
Wysokość wydatków oskarżyciela posiłkowego
Oskarżyciel posiłkowy może złożyć wniosek o zasądzenie wydatków na podstawie norm prawem przepisanych lub przedłożyć tak zwany spis poniesionych kosztów. Dyskusyjną kwestią jest – czy przedkładając spis poniesionych kosztów należy również złożyć dokumenty potwierdzające ich poniesienie (rachunku/faktury). Osobiście przychylam się do stanowiska, że obowiązek taki nie istnieje, jednakże uważam, że lepiej jest przedłożyć posiadane rachunki i faktury, gdyż ułatwi to Sądowi dokonanie rozstrzygnięcia co do zasadności żądanej kwoty.
Sąd będzie badał czy zgłoszone przez oskarżyciela posiłkowego żądanie zwrotu poniesionych wydatków na usługi profesjonalnego pełnomocnika nie przekracza sześciokrotności stawki minimalnej określonej w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800) lub w analogicznym rozporządzeniu dot. radców prawnych). Mówimy tu więc o zwrocie poniesionych wydatków w wymiarze od jednokrotności do sześciokrotności stawki określonej wyżej powołanym rozporządzeniu.
Jednakże jeśli żądana stawka przekracza jednokrotność stawki minimalnej, Sąd każdorazowo oceni czy kwota ta jest adekwatna do nakładu pracy pełnomocnika, mając również na uwadze charakter sprawy i stopień jej zawiłości. Warto zatem wskazać, że powtarzany często pogląd, iż Sąd nie jest uprawniony do oceny wysokości kosztów zastępstwa prawnego oskarżyciela posiłkowego, jeżeli mieszczą się one w sześciokrotności stawki minimalnej utracił obecnie swoją aktualność.
