Od dnia 21 sierpnia 2019 r. obowiązują znowelizowane przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. To zła wiadomość dla wszystkich, którzy zwlekali z zainicjowaniem postępowania sądowego, gdyż ustawodawca podwyższył wysokość opłat w szerokim zakresie spraw.
Dotychczas obowiązująca zasada w sprawach o prawa majątkowe, zgodnie z którą regulowaliśmy opłatę stanowiącą 5% wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia uległa modyfikacji. Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 13 u.k.s.c.:
1. W sprawach o prawa majątkowe pobiera się od pisma opłatę stałą ustaloną według wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia wynoszącej:
- do 500 złotych – w kwocie 30 złotych;
- ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych;
- ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych;
- ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych;
- ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych;
- ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych;
- ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych.
2. W sprawach o prawa majątkowe przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia ponad 20 000 złotych pobiera się od pisma opłatę stosunkową wynoszącą 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych.
Zatem opłatę stosunkową 5% w sprawach o prawa majątkowe regulować będziemy, gdy wartość przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia przewyższy 20.000,00 złotych. Warto również zwrócić uwagę, iż zgodnie z ust. 2 podwojeniu uległa opłata maksymalna. Przed nowelizacją opłata maksymalna wynosiła 100.000,00 złotych. Zmianę opłaty maksymalnej odczują kierujący roszczenia przewyższające kwotę 2 milionów złotych.
Postępowanie nieprocesowe
Po zmianach wyższą opłatę poniesiemy również w postępowaniu nieprocesowym. Zgodnie z art. 23 u.k.s.c. Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego części, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przed nowelizacja opłata ta wynosiła 40,00 złotych tak wiec wzrost opłaty jest znaczący.
Droższe zawezwania do próby ugodowej
Zmianie uległa również opłata od wniosku o zawezwania do próby ugodowej. Zgodnie z brzmieniem art. 19 ust. 3 pkt 3 u.k.s.c. za wniosek o zawezwanie do próby ugodowej zapłacimy 1/5 opłaty (jaką zapłacili byśmy od pozwu). Przed nowelizacją opłata ta wynosiła 40,00 zł w sprawach do 10.000,00 złotych, zaś w sprawach powyżej 10.000,00 złotych należało opłacić wniosek w kwocie 300,00 złotych. Zmiana ta może w praktyce wyeliminować postępowanie pojednawcze, gdyż składanie wniosków w „większych” sprawach stanie się nieopłacalne. Nie jest bowiem tajemnicą, że instytucja ta wykorzystywana była często jako „niedrogi” sposób na przerwanie biegu przedawnienia roszczeń.
Opłata od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem
Wprowadzenia opłaty od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem jest z pewnością najszerzej komentowaną zmianą. Zgodnie z art. 25 b u.k.s.c.
1. Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zgłoszonego w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia albo doręczenia tego orzeczenia albo zarządzenia.
2. W przypadku wniesienia środka zaskarżenia opłatę uiszczoną od wniosku o doręczenie orzeczenia albo zarządzenia z uzasadnieniem zalicza się na poczet opłaty od środka zaskarżenia. Ewentualna nadwyżka nie podlega zwrotowi.
Zmiana ta z pewnością nie znajdzie wielu krytyków w środowisku sędziowskim (w odróżnieniu od stanowisk wyrażonych przez samorządy adwokatów i radców prawnych). Nie jest jednak tajemnicą, że znaczną część pracy Sędziów zajmuje sporządzanie uzasadnień. Faktem jest również to, że wnioski o doręczenie orzeczeń z uzasadnieniem były składane często bezrefleksyjnie – nawet przez strony, które sprawy wygrywały w całości. Nie przesądzając jednak w tym miejscu o trafności omawianej zmiany, musimy pamiętać o regulowaniu opłaty, którą w przypadku wniesienia środka zaskarżenia zostanie zaliczona na jego poczet.
Wyższa opłata za odpis wyroku
Zmianie uległy również opłaty kancelaryjne (Dział 8 u.k.s.c.). Obecnie za każde rozpoczęte 10 stron wydanego odpisu, wypisu lub wyciągu dokumentów zapłacimy 20 złotych (przed nowelizacją 6,00 złotych za każdą stronę). Jednak zgodnie z art. 77a u.k.s.c. Nie pobiera się opłaty od pierwszego wniosku o wydanie na podstawie akt odpisu orzeczenia kończącego postępowanie z klauzulą wykonalności, złożonego przez stronę, która wszczęła postępowanie.
Również opłata za kopię dokumentu wynosi po zmianach 20,00 złotych za każde rozpoczęte 20 stron (dotychczas 1,00 zł za każdą stronę). Może więc być tak, że zapłacimy 20 złotych za kopię jednego dokumentu.
Nie sposób omówić wszystkich zmian wprowadzonych nowelizacją. Trzeba jednak stwierdzić, że co do zasady jest drożej. W celu uniknięcia błędu warto jest sprawdzić wysokość opłaty od składanego pisma, gdyż rutyna może okazać się zgubna.
