art. 1911 k.p.c. – przesłanki oddalenia pozwu na posiedzeniu niejawnym
Zgodnie z art. 1911 §1 i § 3k.p.c. jeżeli z treści pozwu i załączników oraz okoliczności dotyczących sprawy, a także faktów powszechnie znanych, faktów o których informacja jest powszechnie dostępna oraz faktów znanych Sądowi z urzędu (art. 228 k.p.c.), wynika oczywista bezzasadność powództwa Sąd może oddalić powództwo na posiedzeniu niejawnym, nie doręczając pozwu osobie wskazanej jako pozwany ani nie rozpoznając wniosków złożonych wraz z pozwem. Przepis ten wszedł w życie 07 listopada 2019 r. Jest to jeden z przepisów określanych nieformalnie jako „łapiący sprawy w locie” – tzn. można go stosować także do spraw wszczętych i niezakończonych przed wejściem w życie ww. przepisu. Warto zwrócić również uwagę, że podobne rozwiązanie istniało już w k.p.c. w zakresie spraw rozpoznawanych w postępowaniu nieprocesowym. Mowa tu o art. 514 §2 k.p.c. zgodnie z którego treścią:
Jednakże nawet w wypadkach, gdy ustawa wymaga przeprowadzenia rozprawy, sąd może, bez wzywania zainteresowanych do udziału w sprawie, oddalić wniosek na posiedzeniu niejawnym, jeżeli z treści wniosku wynika oczywisty brak uprawnienia wnioskodawcy.
Forma oddalenia powództwa – 1911 §1 k.p.c.
Powództwo oczywiście bezzasadne Sąd oddala wyrokiem na posiedzeniu niejawnym. Można tu zatem mówić o zastosowaniu zasad ogólnych oddalenia powództwa, z tym zastrzeżeniem, że Sąd może dokonać oddalenia powództwa oczywiście bezzasadnego bazując na treści pozwu i dołączonych do niego załączników. Warto jednak podkreślić, że pomimo tego, że zgodnie z treścią 1911 §2 k.p.c. Sąd może pominąć inne czynności związane z wniesieniem pozwu. Treść omawianego przepisu jednoznacznie wskazuje również, iż doręczenie odpisu pozwu stronie przeciwnej nie stoi na przeszkodzie późniejszemu oddaleniu powództwa w trybie art. 1911 §1 i 3 k.p.c. Uzasadnienie takiego wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie dlaczego powództwo zostało uznane za oczywiście bezzasadne (1911 §4 k.p.c.).
Jakie są skutki wyroku wydanego w trybie art. 1911 k.p.c.? Jak zaskarżyć?
Biorąc pod uwagę, że powództwo oddalane jest wyrokiem, pomimo braku wiedzy Pozwanego o jego wcześniejszym wytoczeniu to nie mamy tu zastosowania przepisów o wyroku zaocznym. Wyrok ten wywołuje wszystkie skutki jakie znane są ze zwykłego, kontradyktoryjnego trybu postępowania. W przypadku uprawomocnienia się takiego wyroku możemy zatem mówić o skutkach res iudicata (powaga rzeczy osądzonej). Zaskarżenie takiego wyroku następuje co prawda na zasadach ogólnych, jednak skłaniam się ku przyjęciu koncepcji, iż to uprawnienie ma jedynie Powód. Wszakże trudno jest dopatrzeć się interesu prawnego pozwanego skoro powództwo zostało względem niego oddalone.
Praktyka sądowa z pewnością wypracuje rozwiązania, które wiązać się będą z praktycznym zastosowaniem art. 1911 k.p.c. Na chwilę obecną można pokusić się o stwierdzenie, że jest to przepis przydatny. Z całą pewnością może stanowić skuteczną zaporę przed tzw. pieniactwem sądowym i kierowaniem roszczeń, które nie są podparte merytorycznymi podstawami.
