Zdarzają się sytuacje, w których po wytoczeniu powództwa powód pragnie odstąpić od sądowego dochodzenia swoich roszczeń. Najczęściej dotyczy to sytuacji kiedy pozwany już po złożeniu pozwu zaspokoi roszczenie powoda lub powód dochodzi do przekonania, że jego żądanie nie jest jednak uzasadnione. W związku z powyższym powód może skorzystać ze złożenia oświadczenia o cofnięciu pozwu. Zgodnie z art. 203 k.p.c.
§ 1. Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.
§ 2. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wytoczeniem powództwa. Na żądanie pozwanego powód zwraca mu koszty, jeżeli sąd już przedtem nie orzekł prawomocnie o obowiązku ich uiszczenia przez pozwanego.
§ 3. W razie cofnięcia pozwu poza rozprawą przewodniczący odwołuje wyznaczoną rozprawę i o cofnięciu zawiadamia pozwanego, który może w terminie dwutygodniowym złożyć sądowi wniosek o przyznanie kosztów. Gdy skuteczność cofnięcia pozwu zależy od zgody pozwanego, niezłożenie przez niego oświadczenia w tym przedmiocie w powyższym terminie uważa się za wyrażenie zgody.
§ 4. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.
Cofnięcie pozwu może odnosić się do całości pozwu jak i jego części. Powód w oświadczeniu o cofnięciu pozwu powinien wskazać, czy przedmiotowe cofnięcie jest połączone ze zrzeczeniem się roszczenia, czy też nie obejmuje zrzeczenia się roszczenia. Pozew cofnięty nie wywołuje żadnych skutków prawnych jakie ustawa wiążę z wytoczeniem powództwa (chyba, że pozwany wystąpi z żądaniem zwrotu kosztów). Oznacza to między innymi, że powództwo cofnięte nie wywołuje skutku w postaci przerwania biegu przedawnienia.
Cofnięcie pozwu – zrzeczenie się roszczenia
W przypadku cofnięcia pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia przez powoda traci on bezpowrotnie możliwość skutecznego dochodzenia tegoż roszczenia w przyszłości. Podniesienie przez stronę przeciwną faktu zrzeczenia się roszczenia przez powoda w innym postępowaniu doprowadzi do oddalenia powództwa – czyli przegrania sprawy w całości. Dlatego też cofając powództwo ze zrzeczeniem się roszczenia powinniśmy dokładnie przemyśleć ewentualne tego skutki na przyszłość.
Cofniecie pozwu – zgoda pozwanego?
Mając na względzie treść art. 203 § 1 k.p.c.
Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku.
Należy mieć jednak na uwadze, że zgodnie z art. 332 § 2 k.p.c. pozew może być również cofnięty już po wydaniu wyroku, a przed jego zaskarżeniem. Jeśli jednak powód nie zrzeka się roszczenia wymagana będzie zgoda pozwanego. Wobec tego jeśli pozew ma być cofnięty po rozpoczęciu rozprawy albo jeżeli powód nie zrzeka się roszczenia – wymagana będzie zgoda pozwanego. Jeśli dochodzi do cofnięcia pozwu w piśmie procesowym (poza rozprawą) – Sąd odwoła wyznaczony termin rozprawy i zawiadomi pozwanego o cofnięciu pozwu. Od chwili powzięcia informacji o cofnięciu pozwu – pozwanemu zaczyna biec dwutygodniowy termin na złożenie wniosku o przyznanie kosztów oraz złożenie oświadczenia o wyrażeniu zgody, bądź braku zgody na cofnięcie pozwu.
Cofnięcie pozwu – kontrola Sądu
Dla cofnięcia pozwu nie jest wymagana zgoda Sądu. Jednakże Sąd sprawuje kontrolę – nad cofnięciem pozwu, zrzeczeniem się lub ograniczeniem roszczenia badając dane zagadnienie pod kątem zgodności z zasadami współżycia społecznego, czy czynność nie zmierza do obejścia prawa oraz czy nie jest sprzeczna z prawem.
Zgodnie z art. 203 § 4 k.p.c.. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.
Skuteczne cofnięcie pozwu kończy się wydaniem przez Sąd postanowienia w przedmiocie umorzenia postępowania.
Cofnięcie pozwu – zwrot opłaty od pozwu
Zgodnie z art. 79 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – jeżeli cofnięcie pozwu nastąpiło przed wysłaniem odpisu pozwu pozwanemu – Sąd z urzędu zwróci całą uiszczona przez powoda opłatę. Jeżeli jednak doręczenie pozwu pozwanemu już nastąpiło – Sąd zwróci połowę uiszczonej opłaty.
