Swoboda świadczenia usług w Unii Europejskiej i związany z tym dynamiczny rozwój stosunków gospodarczych jest źródłem coraz częstszych dylematów polskich przedsiębiorców – w zakresie dochodzenia należnych im roszczeń. Jeśli świadczenie wynikające z umowy podlegającej wykonaniu na terytorium RP określone zostało w innej walucie niż polski złoty – aktualne pozostają pytania, w jakiej walucie wskazać żądanie pozwu? Czy ma być to kwota w walucie z umowy? (np. X euro), czy może przeliczyć tę kwotę na złotówki? W niniejszym artykule postaram się zwięźle odpowiedzieć na powyższe pytania.
Żądanie pozwu w walucie obcej – problematyka etapu przedsądowego
W pierwszej kolejności wskazać należy, że wyrażenie kwoty świadczenia w walucie obcej w umowach podlegających wykonaniu na terytorium RP (np. w euro) jest dopuszczalne. Zgodnie z treścią
art. 358 § 1 k.c. Jeżeli przedmiotem zobowiązania podlegającego wykonaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa, orzeczenie sądowe będące źródłem zobowiązania lub czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia wyłącznie w walucie obcej.
Warto w tym miejscu podkreślić, że wynikające z powyższego przepisu uprawnienie do spełnienia świadczenia w walucie obcej lub w walucie polskiej – jest uprawnieniem dłużnika. Nie można interpretować tego przepisu w sposób uprawniający wierzyciela do wyboru waluty przy dochodzeniu roszczenia. Jednakże uprawnienie dłużnika do wyboru waluty nie dotyczy jakiejkolwiek waluty – tj. może on wybrać tylko między walutą obcą wskazaną w umowie, a polskim złotym. Dokonanie przez dłużnika przeliczenie z waluty obcej na złotówki powinno nastąpić według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia wymagalności roszczenia.
Żądanie pozwu w walucie obcej – pozew
Jak wspomniałem uprawnienie do wyboru waluty przy spełnieniu świadczenia jest uprawnieniem dotyczącym tylko dłużnika. Wierzyciele występujący z powództwem do Sądu popełniają częsty błąd poprzez przeliczenie kwoty zobowiązania z waluty obcej na polskie złote i sformułowanie tym samym żądania pozwu w polskich złotych. Popełnienie tego błędu może zakończyć się nawet oddaleniem powództwa i co z tym związane – poniesieniem dodatkowych kosztów z uwagi na wynik procesu. Wszakże Sąd nie jest uprawniony do dokonania przeliczenia. Dlatego będąc wierzycielem musimy sformułować żądanie pozwu w walucie wskazanej w umowie.
Żądanie pozwu w walucie obcej – wartość przedmiotu sporu
Formułując pozew musimy jednak pamiętać, że niezależnie od waluty wskazanej w żądaniu pozwu – wartość przedmiotu sporu (w.p.s.) powinna być wyrażona w polskich złotych. Przeliczenie powinno zostać dokonane z dnia wniesienia pozwu, w oparciu o tabelę średnich kursów walut Narodowego Banku Polskiego. Zgodnie z Postanowieniem Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 08 sierpnia 2008 r. sygn. akt V CZ 49/08 Powód, wnosząc o zasądzenie sumy wyrażonej w walucie obcej obowiązany jest – zgodnie z art. 19 § 2 k.p.c. – oznaczyć w pozwie kwotą pieniężną wartość przedmiotu sporu. Reguła wyrażona w art. 19 § 1 k.p.c. odnosi się bowiem tylko do roszczeń określonych w kwocie wyrażonej w pieniądzu polskim. Dla określenia wartości przedmiotu sporu lub wartości zaskarżenia w sprawie o roszczenie pieniężne wyrażone w walucie obcej miarodajny jest kurs tej waluty z dnia wniesienia pozwu.
Żądanie pozwu w walucie obcej – egzekucja komornicza
Jeśli Sąd uwzględni nasze powództwo, w którym żądanie pozwu wyrażone zostało w walucie obcej, to i kwota podlegająca zasądzeniu w sentencji wyroku wyrażona będzie w walucie obcej. Zagadnieniem mogącym budzić wtedy wątpliwości, jest kwestia postępowania egzekucyjnego. Czy musimy dokonywać przeliczenia występując z wnioskiem egzekucyjnym? Odpowiedź przynosi §2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 06 sierpnia 2014 r. w sprawie określenia brzmienia klauzuli wykonalności, zgodnie, z którym Jeżeli sąd lub referendarz sądowy, nadając klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, który opiewa na świadczenie pieniężne w walucie obcej, zobowiązuje komornika do przeliczenia tego świadczenia na walutę polską, klauzula wykonalności zawiera ponadto następującą treść: „Sąd/Referendarz sądowy zobowiązuje komornika do przeliczenia świadczenia pieniężnego wyrażonego w walucie obcej na walutę polską według średniego kursu waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień sporządzenia planu podziału, a jeżeli planu nie sporządza się – na dzień wypłaty kwoty wierzycielowi. Zatem formułując wniosek egzekucyjnie nie musimy martwić się koniecznością przeliczania waluty obcej na złotówki, gdyż dokona tego za nas komornik.
Adwokat Koszalin – Wojciech Janus
