Kiedy można uzyskać przerwę w wykonywaniu kary? Osadzenie skazanego w zakładzie karnym nie musi oznaczać dla niego ciągłego przebywania w więzieniu aż do ostatniego dnia wyroku. Oprócz instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia reszty kary warto zwrócić uwagę na uregulowaną w kodeksie karnym wykonawczym instytucję przerwy w wykonaniu kary. Podobnie jak przy wpisie dotyczącym odroczenia wykonania kary – przy udzieleniu przerwy w karze występują przesłanki obligatoryjne i fakultatywne.
Przerwa w wykonywania kary może być stosowana do kar:
- kary pozbawienia wolności
- zastępczej kary pozbawienia wolności
- kary aresztu
- zastępczej kary aresztu
Kto może złożyć wniosek udzielenie przerwy w wykonywaniu kary?
- skazany
- obrońca skazanego
- sądowy kurator zawodowy
- dyrektor zakładu karnego
Obligatoryjne przesłanki udzielenia przerwy w wykonywaniu kary – art. 153 § 1 k.k.w. w zw. z art. 151 § 1 k.k.w.
Obligatoryjnymi przesłankami udzielenia przez Sąd przerwy wykonywaniu kary jest – wystąpienie u osadzonego:
- choroby psychicznej
- innej ciężkiej choroby uniemożliwiająca wykonanie kary
Wystąpienie przesłanek obligatoryjnych – jak sama nazwa wskazuje obliguje sąd penitencjarny do udzielenia przerwy w karze do czasu ustania przeszkody. Ustawodawca wskazuje, że za ciężką chorobę uznaje taki stan osadzonego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo. Sąd rozpatrując wniosek będzie korzystał z opinii biegłego specjalisty z zakresu medycyny, którego opinia da odpowiedź na pytanie czy u osadzonego stwierdza się chorobę psychiczną lub inną ciężką chorobę uniemożliwiającą wykonywanie kary w zakładzie karnym.
Fakultatywne przesłanki odroczenia wykonania kary – art. 151 § 1 k.k.w.
W przypadku braku przesłanek do obligatoryjnego udzielenia przerwy w wykonywaniu kary można złożyć również wniosek opierając się na fakultatywnych przesłankach. Przesłanką fakultatywną jest występowanie ważnych względów rodzinnych i osobistych
Ważne względy rodzinne i osobiste są terminami rozumianymi szeroko. Bezcelowe byłoby wymienianie niezliczonej ilości okoliczności, które Sąd może wziąć pod uwagę rozpatrując sprawę. Najważniejsze przy powoływaniu się na tę przesłankę jest przedstawienie możliwie wyczerpująco argumentów, które przemawiają za tym, że brak udzielenia przerwy w wykonywaniu kary będzie miało dla skazanego lub jego rodziny wręcz tragiczne skutki. W rzeczywistości różne inne zdarzenia i argumenty mogą stanowić dla Sądu przekonywujący argument. Trzeba mieć jednak na względzie, że w przypadku powołania się przez skazanego na przesłankę uzasadniającą fakultatywne udzielenie przerwy w wykonywaniu kary – Sąd może, ale nie musi jej udzielać.
Czas udzielenia przerwy w wykonywaniu kary
Przerwa w wykonywaniu kary podlega ograniczeniom czasowym. W przypadku zaistnienia omawianej wyżej przesłanki obligatoryjnej do udzielenia przerwy w karze – trwa ona do czasu ustania przyczyny uzasadniającej orzeczenie przerwy.
Przy fakultatywnych przesłankach do udzielenia przerwy należy pamiętać, że nie może ona przekroczyć jednego roku. Jednocześnie kolejne udzielenie przerwy nie może nastąpić szybciej niż przed upływem jednego roku po powrocie do zakładu karnego. Jedynym odstępstwem od powyższego (oprócz wystąpienia przesłanek obligatoryjnych) jest zaistnienie wypadku losowego – czyli takiego nagłego wydarzenia, którego skazany nie mógł przewidzieć, a dotyczy on bezpośrednio jego lub jego najbliższej rodziny. Nie chodzi tu jednak o jakikolwiek przypadek losowy. Jego skutki muszą być doniosłe dla skazanego lub jego najbliższej rodziny – a tylko udzielenie przez sąd przerwy wykonywaniu kary będzie mogło poprawić zaistniałą sytuacje.
Właściwość Sądu i opłata
Sądem właściwym do złożenia pierwszego wniosku o udzielenie przerwy w wykonywaniu kary jest sąd penitencjarny w okręgu, którego skazany przebywa. Będzie to zatem wydział penitencjarny sądu okręgowego właściwego ze względu na położenie zakładu karnego. Do wniosku należy dołączyć opłatę w kwocie 60,00 zł, którą należy uiścić w kasie sądu lub przelewem na rachunek bankowy sądu. W tytule wpłaty należy podać imię, nazwisko, sygnaturę sprawy (odbywanej kary) oraz dopisek opłata od wniosku o przerwę w wykonywaniu kary. Na postanowienie Sądu w przedmiocie udzielenia przerwy w wykonywaniu kary zarówno skazanemu, jak i prokuratorowi przysługuje zażalenie.
