Koszty zastępstwa procesowego w 2021 r. – sprawy cywilne

Czym są koszty zastępstwa procesowego?

Koszty zastępstwa procesowego są w najprostszych słowach – kosztami jakie strona przegrywająca proces poniesie za udział adwokata lub radcy prawnego reprezentującego stronę zwycięską. Sąd orzeka o ww. kosztach w wyroku lub postanowieniu.

Wysokość kosztów zastępstwa procesowego

Koszty zastępstwa procesowego określone zostały w dwóch rozporządzeniach Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. tj. w rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz  rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności radców prawnych. W zależności od przedmiotu sprawy oraz wartości przedmiotu sporu stawki te będą różnić się zgodnie z zestawieniem wskazanym poniżej.

Należy też pamiętać, że ww. rozporządzenia określają minimalne stawki, które poniesie strona przegrywająca przed Sądem. Strona wygrywająca może liczyć na zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego tylko w przypadku złożenia wniosku o zasądzenie ww. kosztów. Jak wskazałem są to minimalne stawki które mogą być zwiększone przez Sądem nawet do sześciokrotności stawki minimalnej. Zasądzenie stawek ponad kwot minimalną jest możliwe, jeżeli uzasadnia to (§15 ust. 3 rozporządzenia):

1. niezbędny nakład pracy adwokata, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu;
2. wartość przedmiotu sprawy;
3. wkład pracy adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie;
4. rodzaj i zawiłość sprawy, w szczególności tryb i czas prowadzenia sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów, o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności.

Warto pamiętać, że zwracając się o pomoc w sprawie do profesjonalnego pełnomocnika tj. adwokata lub radcy prawnego stawki za prowadzenie sprawy ustalane są indywidualni tj. mogą one znacząco różnić się od stawek minimalnych wskazanych w rozporządzeniach.

Koszty zastępstwa procesowego obowiązujące w 2021 r.:

Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych – w zależności od wartości przedmiotu sporu wynoszą (§2 rozporządzenia):

– przy wartości przedmiotu sprawy:

1. do 500,00 zł – 90,00 zł;
2. powyżej 500,00 zł do 1.500,00 zł – 270,00 zł;
3. powyżej 1.500,00 zł do 5.000,00 zł – 900,00 zł;
4. powyżej 5.000,00 zł do 10.000,00 zł – 1.800,00 zł;
5. powyżej 10.000,00 zł do 50.000,00 zł – 3.600,00 zł;
6. powyżej 50.000,00 zł do 200.000,00 zł – 5.400,00 zł;
7. powyżej 200.000,00 zł do 2.000.000,00 zł – 10.800,00 zł;
8. powyżej 2.000.000,00 zł do 5.000.000,00zł – 15.000,00 zł;
9. powyżej 5.000.000,00 zł – 25.000,00 zł.

W sprawach rozpoznawanych w postępowaniu upominawczym, elektronicznym postępowaniu upominawczym, postępowaniu nakazowym oraz europejskim postępowaniu nakazowym stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:

1. do 500,00 zł – 60,00 zł;
2. powyżej 500,00 zł do 1.500,00 zł – 180,00 zł;
3. powyżej 1.500,00 zł do 5.000,00 zł – 600,00 zł;
4. powyżej 5.000,00 zł do 10.000,00 zł – 1.200,00 zł;
5. powyżej 10.000,00 zł do 50.000,00 zł – 2.400,00 zł;
6. powyżej 50.000,00 zł do 200.000,00 zł – 3.600,00 zł;
7. powyżej 200.000,00 zł – 7.200,00 zł.

Prawo rodzinne – koszty zastępstwa w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego:

1. rozwód i unieważnienie małżeństwa – 720,00 zł;
2. stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa – 720,00 zł;
3. przysposobienie – 360,00 zł;
4. pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka – 240,00 zł;
5. ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, ustalenie bezskuteczności uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia – 480,00 zł;
6. rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym – 480,00 zł;
7. ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami – 720,00 zł;
8. alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka – 120,00 zł.

W zakresie spraw o podział majątku wspólnego pomiędzy małżonkami wysokość kosztów zastępstwa procesowego uzależniony jest od wartości majątku (wartości udziału) i oblicza się je według zasad ogólnych. W przypadku zgodnego wniosku małżonków o podział będzie to połowa stawki obliczona według zasad ogólnych.

Stawki minimalne z zakresu praw rzeczowego:

1. o rozgraniczenie – 720,00 zł;
2. dotyczących służebności – 480,00 zł;
3. o naruszenie posiadania – 320,00 zł;
4. o wpis w księdze wieczystej lub złożenie dokumentu do zbioru dokumentów – 240,00 zł;
5. związanych z korzystaniem z rzeczy wspólnej lub z zarządem rzeczą wspólną – 480,00 zł;

W zakresie sprawo usunięcie niezgodności między treścią wpisu w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym – 50% stawki obliczonej na podstawie §2 rozporządzenia – tj. od wartości prawa dotkniętego niezgodnością. Również przy sprawie o stwierdzenie zasiedzenia własności nieruchomości – 50% stawki obliczonej na podstawie §2 rozporządzenia;

Prawo spadkowe – stawki minimalne wynoszą:

1. zabezpieczenie spadku – 120,00 zł,
2. dokonanie spisu inwentarza, odrzucenie spadku – 120,00 zł,
3. ogłoszenie testamentu i nakazanie jego złożenia – 120,00 zł,
4. zarządu spadku nieobjętego – 120,00 zł;
5. wyjawienie przedmiotów spadkowych – 120,00 zł;
6. stwierdzenie nabycia spadku – 120,00 zł,
7. Jeżeli przedmiotem postępowania jest również ważność testamentu – 720,00 zł;

W sprawach o dział spadku stawkę oblicza się na podstawie §2 rozporządzenia – od wartości udziału spadkowego uczestnika zastępowanego przez adwokata, a w razie gdy dział spadku dokonywany jest na zgodny wniosek uczestników to – 50% tej stawki.

Stawki minimalne w pozostałych sprawach cywilnych wynoszą:

1. o uchylenie uchwały organu spółdzielni – 360,00 zł;
2. o ochronę dóbr osobistych i ochronę praw autorskich – 720,00 zł;
3. z zakresu postępowania nieprocesowego w sprawie niewymienionej odrębnie – 240,00 zł;
4. o uchylenie wyroku sądu polubownego – 2.400,00 zł;
5. z zakresu postępowania restrukturyzacyjnego lub upadłościowego – 3.600,00 zł;
6. o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego – 480,00 zł;
7. egzekucyjnych przy egzekucji z nieruchomości – 50% stawki obliczonej na podstawie §2 rozporządzenia, a przy egzekucji innego rodzaju – 25% tej stawki;
8. ze skargi na czynności komornika – 80,00 zł;
9. o wyjawienie majątku – 120,00 zł;
10. rejestracji spółki – 2.400,00 zł, a w przypadku rejestracji spółki, której umowa została zawarta przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 1.200,00 zł;
11. rejestracji spółdzielni – 2.400,00 zł;
12.  innych rejestracji – 1.200,00 zł;
13. zmiany w rejestrze – 720,00 zł, a w przypadku zmiany w rejestrze przy wykorzystaniu wzorca uchwały udostępnionego w systemie teleinformatycznym – 360,00 zł;
14. o zaopatrzenie tytułu egzekucyjnego w klauzulę wykonalności – 120,00 zł;
15. o zwolnienie spod zajęcia rzeczy i praw zabezpieczonych w postępowaniu karnym u osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa przeciwko mieniu – 120,00 zł;
16. o zwrot korzyści uzyskanych kosztem Skarbu Państwa – 120,00 zł;
17. o ustalenie autorstwa projektu wynalazczego – 960,00 zł;
18. o ustalenie prawa do patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1.200,00 zł;
19. o naruszenie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1.680,00 zł;
20. o stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku, wzoru użytkowego lub wzoru przemysłowego albo prawa używania znaku towarowego lub oznaczenia geograficznego bądź utraty prawa używania oznaczenia geograficznego – 1.440,00 zł;
21. o przeniesienie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji – 1.680,00 zł;
22. o uchylenie uchwały wspólników bądź akcjonariuszy i o stwierdzenie nieważności uchwały wspólników bądź akcjonariuszy – 1.080,00 zł;
23. o wyłączenie wspólnika – 1.080,00 zł;
24. o rozwiązanie spółki kapitałowej – 1.080,00 zł;
25. o przyznanie prawa pomocy w postępowaniu prowadzonym w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej – 300,00 zł;
26. o odszkodowanie lub o zadośćuczynienie związane z warunkami wykonywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania – 240,00 zł;
27. o ubezwłasnowolnienie – 480,00 zł;
28. o uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego – 360,00 zł;

Prawo pracy – stawki minimalne wynoszą:

1. nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy – 180,00 zł;
2. wynagrodzenie za pracę lub odszkodowanie inne niż wymienione w pkt 4 (dot. §9 pkt. 4 rozporządzenia) – 75% stawki obliczonej na podstawie §2 rozporządzenia od wartości wynagrodzenia lub odszkodowania będącego przedmiotem sprawy;
3. inne roszczenia niemajątkowe – 120,00 zł;
4. ustalenie wypadku przy pracy, jeżeli nie jest połączone z dochodzeniem odszkodowania lub renty – 240,00 zł;
5. świadczenie odszkodowawcze należne z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej – 50% stawki obliczonej na podstawie §2 rozporządzenia od wartości odszkodowania będącego przedmiotem sprawy.
6. w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego oraz w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom społecznym – 180,00 zł.

Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. tj. w rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz  rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności radców prawnych, które regulują kwestie minimalnych stawek zastępstwa procesowego dostępne są na stronie internetowej Kancelarii Sejmu.